Όπως και άλλα αποθέματα βιόσφαιρας και προστατευόμενες περιοχές της Μεσογείου, έτσι και το Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων πλήττεται όλο και περισσότερο από τα θαλάσσια απορρίμματα, τα οποία συσσωρεύονται, απειλώντας ενδιαιτήματα και είδη και αναστέλλοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη του. Με στόχο τη βελτίωση της γνώσης και των στοιχείων για τα θαλάσσια απορρίμματα στο απόθεμα βιόσφαιρας, το MIO-ECSDE διοργάνωσε αυτή την εβδομάδα τη δεύτερη καμπάνια παρακολούθησης των θαλάσσιων απορριμμάτων με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνικών εταίρων.

Συνολικά ερευνήθηκαν επιτυχώς εννέα παραλίες, όπου συλλέχθηκαν και ταξινομήθηκαν 1434 απορρίμματα, με τη συμμετοχή 150 μελών των τοπικών κοινωνιών, όπως μέλη πολιτιστικών και περιβαλλοντικών συλλόγων, κάτοικοι, επισκέπτες, δάσκαλοι και μαθητές. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μισές από τις παραλίες της έρευνας ξεπέρασαν το ευρωπαϊκό όριο για τα απορρίμματα σε ακτές, των 20 αντικειμένωνανά 100 μέτρα ακτογραμμής, κατά 7 έως 33 φορές, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για δράση. Τα περισσότερα είδη απορριμμάτων που συλλέχθηκαν σχετίζονταν με δράσεις αναψυχής και τουρισμού, ενώ σε ορισμένες τοποθεσίες πολλά αντικείμενα σχετίζονταν με τη γεωργία.

Η δεύτερη καμπάνια συμμετοχικής έρευνας για τα θαλάσσια απορρίμματα στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων ήταν επιτυχής και εκτιμήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες. Οι παραλίες που μελετήθηκαν ήταν οι ακόλουθες: Τρεις Εκκλησιές, Παχιά Άμμος, Δυτικός (Λέντας), Ψιλή Άμμος, Πλατιά Περάματα, Κομμός, Αβραθιάς, Άγιος Ιωάννης και Ευλυγιά.

Η καμπάνια υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου διάρκειας ενός έτους με τίτλο «Παρακολούθηση θαλάσσιων απορριμμάτων και παραγωγή δεδομένων με συμμετοχική έρευνα στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων» που χρηματοδοτείται από την UNESCO και το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα abrdn. Σε συνεργασία με την Τοπική Επιτροπή Διαχείρισης των Αστερουσίων & Αναπτυξιακή Ηρακλείου, την Μεσογειακή Εκπαιδευτική Πρωτοβουλία για το Περιβάλλον και την Αειφορία (MEdIES), το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το MIO-ECSDE επιδιώκει να δείξει πώς η συμμετοχική έρευνα μπορεί να συμβάλλει στην «επιστήμη που χρειαζόμαστε για το μέλλον που θέλουμε», στα πλαίσια της Δεκαετίας της Επιστήμης των Ωκεανών των Ηνωμένων Εθνών και του Θαλάσσιου Εγγραμματισμού.

Μία από τις ιδιαίτερες πτυχές του έργου είναι η προώθηση μιας βιωματικής και συμμετοχικής παιδαγωγικής προσέγγισης που βασίζεται στη διερευνητική μάθηση και έρευνα. Στη δεύτερη αυτή εκστρατεία συμμετείχαν 130 μαθητές και δάσκαλοι, ενώ συνολικά 215 δάσκαλοι και μαθητές από τέσσερα δημοτικά σχολεία στο Πετροκεφάλι, τα Πιτσίδια και το Τυμπάκι συμμετείχαν στην πρώτη και δεύτερη σειρά σχολικών εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν από το έργο.

Η κος Γεώργιος Αναγνωστάκης, Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου του Τυμπακίου δήλωσε: «Σήμερα είχαμε την χαρά να υποδεχτούμε την ερευνητική ομάδα του του MIO-ECSDE. Ο μεγάλος τους ενθουσιασμός μας έδωσε το έναυσμα να ευαισθητοποιηθούμε απέναντι σε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην περιοχή μας και δεν είναι άλλο από τη διαχείριση των απορριμμάτων που παράγονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Μέσα από την πολύ εμπεριστατωμένη εκπαιδευτική τους παρέμβαση ενίσχυσαν τις γνώσεις μας γύρω από την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και μας άνοιξαν καινούργιους ορίζοντες σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Τους ευχαριστούμε θερμά και τους ευχόμαστε να είναι καλά να συνεχίζουν το πολύ σημαντικό έργο τους.»

Η κα Αμαλία Φιλιππάκη, Δρ. Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία, Σύμβουλος Εκπαίδευσης δήλωσε: «Η συμμετοχική αυτή έρευνα στο παράκτιο περιβάλλον της περιοχής των Αστερουσίων, στην οποία συμμετείχαν και μαθητές από σχολεία της περιοχής,  ήταν μια ουσιαστική  περιβαλλοντική δράση με βιωματικό χαρακτήρα. Οι μαθητές συμμετείχαν με αμείωτο ενδιαφέρον και μέσα από την ενεργή εμπλοκή τους στην όλη προσπάθεια θεωρώ που επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό μια ουσιαστική ευαισθητοποίηση για την προστασία του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος του τόπου τους. Πολλά Μπράβο αξίζουν στην επικεφαλή της ερευνητικής  ομάδας κ. Βλαχογιάννη και στους συνεργάτες της. Ανυπομονούμε να μας παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνας όταν αυτή ολοκληρωθεί!»

Η καμπάνια συμμετοχικής έρευνας που υλοποιήθηκε στο Απόθεμα Βιόσφαιρας των Αστερουσίων εφάρμοσε την μεθοδολογία παρακολούθησης και έρευνας για τα θαλάσσια απορρίμματα που περιγράφεται στις «Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Παρακολούθηση των Θαλάσσιων Απορριμμάτων στις Ευρωπαϊκές Θάλασσες» και στην «Κοινή Λίστα Κατηγοριών για την Παρακολούθηση Θαλάσσιων Μακροαπορριμμάτων» που αναπτύχθηκε από την Τεχνική Ομάδα για τη Θαλάσσια Απορρίμματα της Οδηγίας Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική, μια νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύει στην προστασία των θαλασσών της Ευρώπης και στη διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης της.